نحوه‌ی انتقال ویندوز نصب‌شده به درایو SSD

 بسیاری از لپ‌تاپ‌های ویندوزی قدیمی‌تر (ارزان‌تر) با هاردهای مکانیکی قدیمی عرضه می‌شدند که امروزه قدیمی و کند محسوب می‌شوند.
تجهیز کامپیوتر با استفاده از درایو بسیار سریع و جدید حالت جامد (یا SSD) مطمئن‌ترین راه برای افزایش سرعت یک کامپیوتر قدیمی می‌باشد.
یک مشکل وجود دارد: انتقال ویندوز نصب‌شده می‌تواند اندکی مشکل داشته باشد، علی‌الخصوص با توجه به این نکته که SSDها غالباً حجم پایین‌تری از همتایان سنتی‌شان دارند.

درهرحال، راهی برای انتقال ویندوز 7، 8 یا 10 نصب‌شده بر روی SSD وجود دارد، به گونه‌ای که دیگر نیازی به نصب دوباره‌ی ویندوز نداشته باشید. این کار نیاز به انجام چند قدم اضافه دارد، اما در زمان شما صرفه‌جویی خواهد کرد.

چیزهایی که نیاز دارید

جدای از SSD، شما نیاز به چند چیز دیگر دارید تا این فرایند شکل بگیرد. مواردی که توصیه می‌شوند، بدین‌ترتیب هستند:

• راهی برای متصل‌کردن SSD به کامپیوتر: اگر دسکتاپ دارید که می‌توانید SSD را در کنار درایو قدیمی خودتان نصب کرده و عملیات انتقال را انجام دهید. اما اگر از لپ‌تاپ استفاده می‎کنید، این کار معمولاً ممکن نیست، بنابراین باید چیزی شبیه کابل ساتا به USB را خریداری کنید که به شما اجازه می‌‎دهد یک هارد پاسپورتی یا SSD را از طریق USB به لپ‌تاپ وصل نمایید. همچنین می‌توانید قبل از شروع فرایند انتقال، SSD خود را در محفظه‌ی یک هارد اکسترنال قرار دهید، اگرچه این کار به زمان بیشتری احتیاج دارد.
• یک کپی از نرم‎افزار پشتیبان‌گیری EaseUs Todo: نسخه‌ی رایگان این نرم‌افزار تمامی ویژگی‌های موردنیاز برای انجام این فرایند را دارد، پس نسخه‌ی رایگان را دریافت کرده و همانند هر نرم‌افزار ویندوزی دیگر آن را نصب کنید.
• پشتیبان‌گیری از داده‌ها: هیچ‌گاه این موضوع را شوخی نگیرید. کاملاً احمقانه است اگر بدون داشتن پشتیبان، اقدام به سروکله‌زدن با هاردتان نمایید.مطمئن شوید که یک فایل پشتیبان کامل از داده‌هایتان دارید، سپس به سراغ ادامه‌ی کار بروید.
• یک دیسک تعمیر سیستم ویندوز: این یک ابزار است که در صورت نیاز باید از آن استفاده کنید. در صورتی که فایل اصلی برای بوت ویندوزتان خراب شود، می‌توانید با این دیسک تعمیر ویندوز بالا آمده و مشکل را در چند دقیقه حل نمایید. حتماً یک کپی از راهنمای تعمیر بوتلودر را پرینت کنید تا بتوانید در صورت نیاز اقدام به تعمیرکردن نمایید. حتماً این کار را انجام دهید. این سی‌دی را رایت کرده و مقاله را داشته باشید. در صورت داشتن نسخه‌ی پرینت‌شده، دیگر نیازی نیست برای مطالعه‌ی مقاله، به یک کامپیوتر دیگر دسترسی داشته باشید.

گام اول: منظم‌کردن هارد کنونی

اگر می‌خواهید به درایوی انتقال پیدا کنید که کوچک‌تر از هارد کنونی‌تان است، که غالباً در صورت مراجعه به SSD این‌گونه خواهد بود، همان ابتدا به مشکل خواهید خورد. غالباً در درایو مقصد آن‌قدر جا ندارید که بتوانید تمامی فایل‌های خود را جا دهید.

به منظور بررسی‌کردن ظرفیت هر درایو، SSD خود را به کامپیوتر وصل کنید و منتظر بمانید تا در اکسپلورر ویندوز نشان داده شود. بر روی هر درایو کلیک راست کرده و گزینه‌ی «Properties» را انتخاب کنید. در دو اسکرین‌شات زیر، می‌بینید که درایو قدیمی (تصویر بالا) دارای فضای استفاده‌شده‌ی 141 گیگابایت می‌باشد که بیش‌تر از ظرفیت درایو جدید (تصویر پایین) با 118 گیگابایت می‌باشد.

احتمالاً شما نیز با مشکلی مشابه برخورد خواهید کرد. پس قبل از انتقال داده‌ها، باید ابتدا هارد کنونی خود را پاک‌سازی نمایید.

ابتدا فایل‌هایی که به آن‎‌ها نیاز ندارید را حذف کنید. این امر به معنای حذف فیلم‌ها، سریال‌ها، موسیقی‌ها، پشتیبان‌های قدیمی و هر چیز دیگری است که از شما فضای زیادی را می‌گیرد. برنامه‌هایی که دیگر به آن‌ها نیاز ندارید را حذف کنید، سپس Disk Cleanup را اجرا کنید تا از شر سایر فایل‌های اضافی سیستمتان خلاص شوید. شاید نیاز داشته باشید که برنامه‌ای نظیر CCleaner را اجرا نمایید تا مطمئن شوید که همه چیز کاملاً تمیز شده است.

این امر می‌تواند اندکی کمک کند، اما در برخی از موارد شاید کافی نباشد. اگر دیگر چیزی برای حذف‌کردن ندارید، بدین‌معناست که باید مکان جدیدی برای ذخیره‌ی فایل‌های شخصی نظیر تصاویر، اسناد، فیلم‌ها، موسیقی‌ها و مواردی از این دست بیابید، زیرا آن‌ها دیگر با درایو جدیدتان سازگاری ندارند.

چندین گزینه پیش رو دارید:

• یک هارد اکسترنال: اگر هارد اکسترنال دارید (که برای نگه‌داشتن فایل‌های پشتیبان مهم از آن استفاده نمی‌کنید!)، اکنون زمانش رسیده که از آن بهره بگیرید. شما باید تمامی فایل‌های ارزشمندتان را منتقل کنید تا پارتیشن ویندوزتان کم‎‌حجم‌تر می‌شود.
• یک هارد داخلی دیگر: این معمولاً گزینه‌ای است که برای کاربران لپ‌تاپ موجود نیست، اما می‌توانید یک درایو اکسترنال ارزان و با حجم زیاد خریداری نمایید و فایل‌هایتان را به آن انتقال دهید. حتی می‌توانید موقعیت اسناد، موسیقی‌ها و سایر پوشه‌هایتان را پس از عملیات انتقال دوباره به درایو ویندوز برگردانید تا آب از آب تکان نخورده باشد.
• ذخیره‌سازی ابری: اگر هیچ‌گونه هارد داخلی و اکسترنال دیگر ندارید، می‌توانید فایل‌های اضافه را به یک فضای ابری نظیر Dropbox یا OneDrive منتقل نمایید. صرفاً به خاطر داشته باشید که اگر تا کنون فایل‌های شخصی‌تان را در فضای ابری ذخیره نکرده‌اید، این کار مقداری زمان می‌برد (چند روز یا حتی چند هفته)، پس برای این کار آماده باشید. وقتی که تمام فایل‌ها را به پوشه‌های ابری‌تان منتقل کردید، می‌توانید آن‌ها را از حالت هماهنگ‌سازی خارج نمایید تا فضای درایوتان خالی شود.

به خاطر داشته باشید حالا که هارد جدیدتان فضای کمتری از هارد قدیمی دارد، باید یک مکان دائم برای ذخیره‌ی فایل‌هایتان پیدا کنید. پس به دنبال راه‌حلی باشید که در طولانی‌مدت برایتان کارایی داشته باشد.

گام دوم: به‌روزرسانی فِرمور

SSD

SSDها از منظر تکنولوژی به عنوان یک کودک نوپا محسوب می‎‌شوند. تعدادی از SSDهای نسل اول دارای مشکلات و باگ‌های زیادی بودند که با به‌روزرسانی‌های عمده در فرمور، مشکلاتشان برطرف گردید.
هر کمپانی دارای تکنیک‌های مخصوص خودش برای به‌روزرسانی فرمور می‌باشد؛ برخی از آن‌ها از شما می‌خواهند که با یک دیسک یا فلش مخصوص که حاوی فرمور است،
سیستم را دوباره بالا بیاورید و برخی دیگر اجازه می‌‎دهند که در محیط ویندوز و در صورتی که هاردتان حاوی سیستم‌عامل نباشد،
عملیات به‌روزرسانی فرمور را انجام دهید. به عنوان مثال، OCZ دارای یکی از ابزارهایی است که اجازه‌ی به‌روزرسانی فرمور داخل محیط ویندوز را می‌دهد (اسکرین‌شات بالا را ببینید). وب‌سایت سازنده‌ی درایوتان را ببینید تا در مورد درایو و نحوه‌ی به‌روزرسانی فرمور آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.
حال بهترین زمان است تا فرمور را به‌روزرسانی کنید، زیرا هنوز داده‌ای در درایوتان کپی نکرده‌اید و احتمال ازدست‌رفتن داده صفر است.

گام سوم: با استفاده از نرم‌افزار پشتیبان‌گیری EaseUs Todo از درایوتان کپی بگیرید

حال زمان آن رسیده که به سراغ کار اصلی بروید. نرم‌‎افزار EaseUs را روشن کرده و بر روی «Clone» در صفحه‌ی اصلی کلیک کنید.

ابتدا، دیسک منبع را انتخاب کنید. این منبع همان درایو حاوی ویندوز کنونی شماست. درایو سیستم ما از سه پارتیشن تشکیل می‌شود: یک پارتیشن فعال برای بوت، یک پارتیشن برای ویندوز واقعی و یک پارتیشن بازیابی. می‌خواهیم که هر سه را کپی بگیریم، پس باید یک تیک در کنار درایو بزنیم تا مطمئن شویم که همه‌ی موارد انتخاب شده‎اند. بر روی «Next» کلیک کنید.

حال باید SSD را به عنوان درایو مقصد انتخاب کنید. در مورد ما، درایو مقصد همان «Hard Disk 4» است که حاوی 119 گیگابایت فضای تخصیص‌نیافته می‌باشد. مطمئن شوید که درایو درست را انتخاب کرده‌اید، وگرنه امکان ازدست‌رفتن داده وجود دارد!

آن را انتخاب کرده و سپس گزینه‌ی «Optimize for SSD» را انتخاب کنید تا بهترین عملکرد ممکن برای نصب ویندوز حاصل گردد.

حال قبل از این‌که بر روی «Next» کلیک کنید، اندکی زمان گذاشته و بر روی دکمه‌ی «Edit» در کنار SSD خودتان کلیک کنید.

EaseUs به شما نشان می‌دهد که درایو در حالت نهایی چه شکلی خواهد شد. در برخی از موارد، شاید نیاز به مقداری ترفند داشته باشید.
به عنوان مثال در SSD من، EaseUs می‌خواست که پارتیشن‌های بوت و بازیابی فضای بیشتری را در اختیار داشته باشند،
اگرچه آن‌ها کمتر از یک گیگابایت داده را در خود جای می‌دهند. من ترجیح می‌دهم فضا را بر روی پارتیشن اصلی ویندوز خودم داشته باشم، بنابراین مجبور شدم قبل از ادامه، اندازه‌ی آن پارتیشن‌ها را تغییر دهم.

به منظور تغییر اندازه‌ی پارتیشن‌ها، ابتدا یک مورد را انتخاب کرده و دستگیره‌های ظاهرشده میان پارتیشن‌ها را بکشید، دقیقاً همانند زمانی که می‌خواهید اندازه‌ی پنجره‌ای را تغییر دهید.

سپس پارتیشن ویندوز خودم را تغییر اندازه دادم تا فضای خالی باقی‌مانده را تصاحب نماید.

بسته به طراحی درایوتان، شاید نیاز باشد که چیزها را به شکل متفاوتی تغییر دهید. هنگامی که کارتان تمام شد بر روی «OK» کلیک کنید تا کار ادامه پیدا کند. دوباره بررسی کنید تا همه چیز درست باشد و سپس بر روی «Proceed» کلیک کنید تا عملیات کپی‌کردن آغاز شود.

 اگر هشدار زیر را مشاهده کردید، بر روی «OK» کلیک کنید تا کار ادامه یابد.

زمانی واقعی برای عملیات بستگی به میزان بزرگی درایو منبعتان و همچنین سرعت ذخیره‌ی مدیوم‌ها و کامپیوترتان دارد. برای ما این کار 10 دقیقه طول کشید.

اگر در حین فرایند به پیغام خطایی برخوردید، شاید نیاز به استفاده از یک ابزار defragmenting ثالث بر روی درایو کنونی‌تان داشته باشید؛ در برخی از موارد، فایل‌های سیستم بر روی انتهای درایو جای می‌گیرند و تغییر اندازه‌ی آن‌ها مشکل می‌شود.

وقتی که عملیات تکمیل شد بر روی «Finish» کلیک کنید.

همان‌طور که در اسکرین‌شات پایین می‌بینید، درایو سیستم جدید هم‌اکنون در فایل اکسپلورر نمایش داده می‌شود. تنها کاری که باقی مانده، شروع به استفاده از آن است.

بدین‌منظور، گام‌های بعدی نسبتاً ساده هستند. کامپیوترتان را خاموش کنید، درایو قدیمی را جدا کرده و درایو جدید را در جای آن قرار دهید. کامپیوترتان را شروع مجدد کنید و باید خودش به صورت اتوماتیک با درایو جدید بالا بیاید.

اگر از کامپیوتر دسکتاپ استفاده کرده و می‌‎خواهید که درایو قدیمی سرجایش بماند و از آن به عنوان پشتیبان یا ذخیره‌ی آرشیو استفاده کنید،
باید هنگام بالاآمدن وارد تنظیمات بایوس شوید (معمولاً فشردن دکمه‌ی دیلیت روی صفحه‌کلید قبل از این‌که لوگوی ویندوز ظاهر شود،
شما را به تنظیمات بایوس می‌برد). از آن‌جا باید درایو جدیدتان را به عنوان اولویت بوت به بایوس معرفی کنید. کافی است که هارد جدید را به‌جای دیسک یا USB، به عنوان اولویت بوت برگزینید.

در هر دو صورت، وقتی که کامپیوترتان دوباره بالا آمد، ملاحظه خواهید کرد که SSD شما اکنون به عنوان درایو C فهرست شده است (اگر این‌گونه نیست دوباره عملیات بالا را بررسی کنید و ببینید که آیا کار به درستی انجام گرفته است یا خیر).

گام چهارم: آخرین کارها را روی SSD انجام دهید

وقتی که درایو سیستم جدیدتان برپا شد و به اجرا درآمد، باید چند کار نهایی را انجام دهید تا مطمئن شوید که همه‌چیز به درستی در جای خودش قرار دارد. این مواردی است که ما توصیه می‌کنیم.

مطمئن شوید که TRIM در حالت روشن قرار دارد. TRIM مجموعه‌ای از دستورات است که به SSD در راستای مدیریت بهینه‌تر فضاهای خالی در دیسک کمک می‌کند. CMD را باز کرده و دستور زیر را تایپ کنید:

fsutil behavior query DisableDeleteNotify

این دستور طولانی یک خروجی بسیار ساده دارد که عدد صفر یا 1 خواهد بود. اگر خروجی 1 بود، یعنی TRIM فعال نیست. اگر خروجی صفر شد، یعنی TRIM فعال است. برای فعال‌سازی این گزینه، باید دستور زیر را تایپ کنید:

fsutil behavior set DisableNotify 0

مطمئن شوید که defragmentation خاموش است.
هیچ نیازی برای فرایند defragment در SSD وجود ندارد و درواقع توصیه می‌شود که این کار را نکنید. ویندوز باید این کار را به صورت خودکار انجام دهد، اما احتیاط شرط عقل است. منوی استارت را باز کرده و در باکس run عبارت dfrgui را تایپ کنید تا Disk Defragmenter باز شود. بر روی دکمه‌ی Schedule کلیک کنید و سپس «Select Disks» را انتخاب نمایید. تیک SSD را بردارید (که باید درایو C باشد) و سپس OK را کلیک کنید.

فایل‌های شخصی خود را بازیابی کنید. در این‌جا باید تصمیماتی را اتخاذ کنید. اگرچه امکان دارد که اسناد و یا حتی تصاویرتان در SSD جدید جا بگیرند، اما امکان جاگرفتن موسیقی‌ها و فیلم‌ها اندک است و باید آن‌ها را در محل دیگری نگه‌داری کنید. مثلاً می‌توانید از یک هارد ثانویه (می‌توانید از درایو قدیمی خودتان به همین شکل استفاده کنید) یا هارد اکسترنال بهره بگیرید.

اگر می‌خواهید حتی می‌توانید پوشه‎‌های ویژه‌ی کاربری‌تان را نیز به این مکان جدید رهنمون کنید تا ویندوز همواره ابتدا آن‌جا را به دنبال فایل‌های درخواستی‌تان بگردد. صرفاً بر روی Documents، Music یا هر پوشه‌ی کاربردی دیگر کلیک کرده و به مسیر Properties > Location > Move بروید تا آن‌ها را انتقال دهید.

سخنی در مورد ترفندها و نکات SSD:
در مورد ترفندهایی غیر از موارد بالا احتیاط به خرج دهید. بسیاری از راهنماهای SSD می‌گویند که برای ارتقای عملکرد Superfetch را خاموش کنید (اسناد مشکوکی در زمینه‌ی تاثیرات این ترفند وجود دارد) یا این‌که page file را غیرفعال نمایید (که میزان نوشتار روی SSD را کاهش می‌دهد اما می‌تواند با بهره‌گیری از مقدار رم زیاد، منجر به بیرون‌پریدن از نرم‌افزارها شود).
این روزها نیاز نیست کار زیادی انجام دهید تا SSDتان به صورت بهینه اجرا شود.

ترفندهایی که در این‌جا پیشنهاد داده‌ایم قطعاً بدون هیچ‌گونه عارضه‌ی جانبی عملکرد را ارتقا می‌دهند.
سایر ترفندهایی که در راهنماها و پست‌های انجمن‌ها مشاهده می‌کنید را با احتیاط انجام دهید. و به خاطر داشته باشید: SSDهای مدرن شاید مقدار نوشتار محدودی داشته باشند، اما محدودیتشان نسبت به SSDهای قدیمی بسیار کمتر است؛
پس این نکاتی که در مورد اجتناب از نوشتار زیاد روی SSD مطرح می‌شود، دیگر در دنیای امروزه خریداری ندارد. شما قبل از این‌که SSD خود را فرسوده کنید، احتمالاً به جایی خواهد رسید که نیاز به تعویض کامپیوتر خواهید داشت!

تبریک می‌گویم! شما دیسک خود را کپی کردید و با عدم نصب دوباره‌ی ویندوز و عدم نیاز به بهینه‌سازی دوباره‌ی نرم‌افزارها، زمان زیادی را ذخیره کردید و اکنون می‌توانید از داشتن یک درایو سریع‌تر و آرام‌تر لذت ببرید. ‌‌